
Kiezen voor duurzame energie
Wat is dan duurzame energie?
Duurzame energie is energie die is opgewekt op een milieuvriendelijk manier. Duurzame energiebronnen als zon, wind en aardwarmte veroorzaken geen luchtvervuiling en weinig CO2-uitstoot.
Voorbeelden van duurzame energie zijn:
- Zonne-energie, (hernieuwbare energie)
- Windenergie,
- Waterkracht.
Wat is hernieuwbare energie?
Energie afkomstig van natuurlijke bronnen die constant worden aangevuld. Dit is energie uit wind, waterkracht, zon, bodem, buitenluchtwarmte en biomassa. Fossiele energie en kernenergie vallen niet onder hernieuwbare energie, omdat deze afkomstig zijn uit bronnen die niet worden aangevuld.
Manieren om elektriciteit of stroom op te wekken?
Er veel manieren om stroom of elektriciteit op te wekken. Door nieuwe technieken en innovatie komen daar nog steeds nieuwe manieren bij. Hierbij een opsomming:
Aardgas (fossiele brandstoffen)
Om uit aardgas elektriciteit te produceren wordt het gas in een energiecentrale verbrand en met de vrijgekomen warmte wordt een grote ketel met water verwarmd. De stoom, afkomstig van het water, zorgt voor aandrijving van een turbine, welke de energie omzet naar elektriciteit. De geproduceerde elektriciteit wordt aangeboden aan het elektriciteitsnet.
CO2-neutraal gas (fossiele brandstoffen)
Klimaatneutraal of CO2-neutraal zijn termen die worden gebruikt om aan te duiden dat het gebruik niet bijdraagt aan klimaatverandering. Voor CO2-neutraal gas is dit niet helemaal correct. Hier geldt dat de verbranding van het aardgas gecompenseerd wordt met bijvoorbeeld het aanplanten van bomen. Doordat bomen CO2 opnemen wordt deze opname gebruikt ter compensatie van de CO2 uitstoot tijdens de verbranding. Hierdoor wordt de uitstoot alsnog tot 0 teruggebracht. CO2-neutraal kan gezien worden als duurzame energie, maar is minder duurzaam als bijvoorbeeld zonne-energie of waterkracht omdat bij de productie nog steeds aardgas wordt gebruikt. De naam CO2-gecompenseerd gas doet daarom meer recht aan de manier van energie opwekking.
Groen gas (fossiele brandstoffen)
Groen Gas is opgewaardeerd biogas. Biogas wordt op dit moment vooral geproduceerd door vergisting van bijvoorbeeld resten van gewassen en vloeibare organische reststromen, in combinatie met dierlijke mest. Biogas bestaat voor 55 tot 65 procent uit methaan en voor 35 tot 45 procent uit CO2. Ter vergelijking: aardgas bestaat voor 70 tot 80% uit methaan. Voordat biogas geïnjecteerd kan worden in het aardgasnet, moet het op een dusdanige manier opgewaardeerd zijn dat het voor minimaal 88 procent uit methaan bestaat. Door opwaarderingstechnieken zoals absorptie, adsorptie en filtratie wordt CO2 uit biogas verwijderd, waardoor het methaangehalte in het gas toeneemt. Het heet dan geen biogas meer, maar groen gas.
Steenkool (fossiele brandstoffen)
Locatie steenkool of kolen centrales in Nederland
Nederland heeft vijf actieve steenkool centrales. Rotterdamse haven, Eemshaven, De Hemweg en De Amercentrale. Zo’n 25% procent van de elektriciteit in Nederland is afkomstig van steenkool. In energiecentrales wordt steenkool tot poeder gemalen, waardoor het beter brandt. Het brandende poeder verhit een gigantische ketel in de energiecentrale en de stoom die hierbij vrijkomt drijft een turbine in die de energie weer doorgeeft aan het elektriciteitsnet. Deze manier van energieopwekking is het meest milieubelastend, ondanks dat de gassen die vrijkomen bij verbranding zoveel mogelijk worden gefilterd.
In 2030 is in Nederland alle elektriciteit productie op basis van kolen als brandstof verboden
De twee oudste centrales : De Hemweg centrale in Amsterdam en De Amercentrale in Geertruidenberg moeten als eind 2024 stopen. Door de elektriciteitsproductie met kolen te verbieden geeft het kabinet uitvoering uit het regeerakkoord om kolencentrales uiterlijk 2030 te sluiten. Dit is nodig om de CO2 uitstoot in 2030 met 49 procent te kunnen terug dringen.
Olie (fossiele brandstoffen)
Slechts 5% van de wereldwijde elektriciteitsproductie wordt opgewekt door aardolie, becijferde het Internationaal Energieagentschap (IEA). In 1973, ten tijde van de eerste oliecrisis, was dat nog bijna een kwart. Alleen in landen zoals Saoedi-Arabië, waar olie spotgoedkoop is, is het tegenwoordig nog rendabel om elektriciteit te genereren met (diesel-)olie. In sommige ontwikkelingslanden wordt een deel van de elektriciteit opgewekt met diesel (afkomstig van olie), omdat er op afgelegen plekken geen aansluiting is op het elektriciteitsnet. Daar werden de afgelopen jaren dieselgeneratoren vervangen door duurzame energiebronnen zoals zonnepanelen.
Biomassa
Driekwart van alle duurzame energie in Nederland wordt van biomassa gemaakt. Energie uit biomassa wordt opgewekt door verbranding, vergassing of vergisting van organische materialen, zoals hout, groente- en tuinafval, maar ook plantaardige olie en mest. Biomassa is in tegenstelling tot aardgas en steenkool niet uitputtend. Toch bestaan er discussies over de duurzaamheid van biomassa en onder welke voorwaarden daadwerkelijk gesproken kan worden van duurzame energie. Het is dan ook moeilijk meetbaar wat de precieze gevolgen zijn van biomassa voor het milieu, de biodiversiteit en de voedselprijzen en -productie. De teelt van biomassa betekent immers een directe concurrentie voor voedselproductie. Het merendeel van biomassa is overigens afkomstig uit ontwikkelingslanden. Verder zijn ook zaken als voorbewerking, transport en verwerking van restafval van belang.
Zonne-energie
Nederlands zonlicht is prima geschikt om met zonnepanelen elektriciteit op te wekken. Stroom uit zonlicht is duurzaam, omdat bij de productie van elektriciteit geen broeikasgassen en schadelijke stoffen vrijkomen. Daarnaast is zonlicht onuitputtelijk. Er zijn tegenwoordig wereldwijd veel initiatieven om beter gebruik te maken van zonne-energie. Veel particulieren maken steeds meer gebruik van zonne-energie door zonnepanelen te plaatsen op het dak van de woning. Afhankelijk van het aantal panelen zijn mensen in staat om volledig zelfvoorzienend te zijn of zelfs extra energie terug te leveren aan het energienetwerk. Een van de grotere aanbieders in zonne-energie is Vattenfall, voorheen Nuon.
Windenergie
Een van de meest duurzame energiesoorten is windenergie. Wind zal nooit opraken en bij de productie van energie door wind komen geen broeikasgassen of andere schadelijke stoffen vrij. Dit vind overigens wel plaats bij de productie van windmolens, maar dit wordt binnen korte tijd gecompenseerd door het leveren van schone energie. De Nederlandse overheid heeft ambitieuze plannen voor windenergie. De overheid heeft bepaald dat in 2020 16% van Nederlands energieproductie duurzaam moet zijn. Om dit te bereiken is meer windenergie op land en zee nodig.
Waterkrachtenergie
Waterkracht-energie is een vorm van duurzame energie. Waterkracht is energie opgewerkt uit stromend water, waarbij geen schadelijke stoffen ontstaan. Van de totale hoeveelheid groene stroom die in Nederland wordt opgewekt is slechts een paar procent opgewekt door waterkracht. Dit is, door het vlakke Hollandse landschap, ook niet vreemd. In bergachtige gebieden is waterkracht echter veel interessanter en wordt dit op veel grotere schaal toegepast. Hier worden vaak stuwmeren aangelegd waar men door het gebruik van een stuwdam een groot verval van water kan realiseren, zelfs in tijden van weinig neerslag of smeltwater. Kijken we nog eens naar de duurzaamheid van waterkracht-energie zien we hier ook kanttekeningen. Zo verstoren grote stuwdammen het ecosysteem van de gebieden waar deze worden gebouwd en heeft dit negatieve impact op de visstand. In Nederland zijn er gebieden waar waterkracht-energie niet uit hoogteverschil maar uit grote watermassa wordt opgewekt. In Linne staat de grootste waterkrachtcentrale die 35 miljoen kilowattuur per jaar levert en daarmee 10.000 huishoudens van groene stroom voorziet. Dit gebeurt met 4 grote horizontale turbines met een schoepenrad van 4 meter doorsnede.
Kernenergie
Kernenergie is energie opgewekt uit uranium. Uranium vinden we, net als aardgas, steenkool en aardolie, in de aardbodem en is een niet-hernieuwbare grondstof dat op kan raken. Het gaat hier niet om groene, maar om grijze energie, omdat ondanks dat bij de opwekking hiervan geen broeikasgassen vrijkomen, er wel sprake is van schadelijk afval (radioactief afval). De voordelen van kernenergie zijn dat het een goedkope brandstof is, dat het kan worden gewonnen op verschillende werelddelen en dat bij opwekking geen CO2 en andere broeikasgassen vrijkomen. Door het splijten van kernen van uranium wordt kernenergie opgewekt. De splijting van een kilogram uranium levert maar liefst 23 miljoen Kwh op, genoeg om 7000 huishoudens van stroom te voorzien, waarmee het een bijzonder efficiënte manier van energie opwekken is. De nadelen van kernenergie zorgen regelmatig voor hevige discussies. Er zijn dan ook zeker risico’s verbonden aan de opwekking van kernenergie. Radioactief afval dat vrijkomt bij opwekking is extreem gevaarlijk voor mens en dier. De straling die vrijkomt van radioactief materiaal kan gezondheidsproblemen veroorzaken en moet daarom voor vele honderden jaren veilig opgeslagen worden. In Nederland is 1 kerncentrale in werking. Deze staat in Borssele en levert stroom aan het elektriciteitsnet. De centrale heeft een vermogen van 450 MW en levert jaarlijks ongeveer 4000 Gwh (of 4 Miljard kWh) kernenergie.
Waterstof elektrolyse
Waterstof kunnen we net zo inzetten als aardgas: u kunt erop koken en ermee verwarmen. Elektrolyse is: met behulp van elektriciteit: waterstof maken uit water (H2O). Waterstof is een brandbaar gas met de scheikundige formule H2. Als je waterstofgas verbrandt, ontstaat warmte en water. Je kunt de energie van elektriciteit dus met elektrolyse ‘opslaan’ in waterstof en de energie weer vrij laten komen uit de waterstof door het te verbranden. Elektrolyse kost energie. Bij de omzetting gaat 20 tot 25% van de energie verloren. “Waterstof is een energiedrager, geen energiebron,” “Waterstof wordt nu al veel gebruikt, maar dan is het grijze of blauwe waterstof.” De elektriciteit voor elektrolyse komt bij het maken van ‘grijze’ en ‘blauwe’ waterstof uit fossiele brandstoffen, voor ‘groene’ waterstof wordt duurzaam opgewekte elektriciteit gebruikt. “Waterstof wordt veel gebruikt in de industrie, bijvoorbeeld voor het maken van kunstmest en in de olieraffinage om aardoliebestanddelen uit aardolie te halen. De techniek is er dus al lang, maar nu moeten we het gaan toepassen voor energie uit duurzame bronnen zoals wind en zon.” Het bestaande aardgasnetwerk kunnen we eventueel inzetten. Maar: de waterstof van de toekomst moet nog wel een lange ontwikkeling doormaken, met de industrie en de energiesector als centrale spelers. Allereerst is het nodig dat er voldoende duurzame elektriciteit beschikbaar is. Opschaling en innovatie van industriële productie moeten de kostprijs ook sterk omlaag brengen.
Fossiele brandstoffen voor opwekken energie
Fossiele brandstoffen zijn miljoenen jaren geleden ontstaan uit versteende resten van planten en dieren. Fossiele brandstoffen zijn stoffen zoals aardgas, olie of steenkool. Bij de verbranding ervan komt energie vrij, ook bekend als grijze stroom. Fossiele brandstoffen zijn maar één keer te gebruiken en daarom niet duurzaam. Ook komt bij verbranding veel CO2 vrij, wat bijdraagt aan de opwarming van de aarde. De traditionele fossiele brandstoffen zoals kolen, olie, aardgas raken op termijn op.
Meer weten? Lees dan ook :
wat zijn energiebronnen, welkom energie, kosten besparen, overstapaanbiedingen, voordelige energie leverancier vinden